● مقدمه مهمترين موضوعهاي مطرح شده در زمينه مديريت مالي، سرمايه گذاري و اطمينان به سرمايه گذاران براي افراد حقيقي و حقوقي است. در كشورهاي پيشرفته صنعتي، تحقيقات بسياري درمورد فرايند تصميم به سرمايه گذاري صورت گرفته است. يكي از مسائلي كه مي تواند به نحوه تصميم گيري سرمايه گذاري كمك كند. وجود ابزارها و مدلهاي مناسب براي ارزيابي شرايط مالي و وضعيت سازمانهاست، زيرا تا زماني كه شخص سرمايه گذار نتواند ارزيابي دقيقي از سرمايه گذاري موردنظر خود داشته باشد، انتخاب وي بهينه نخواهد بود. يكي از ابزارهاي مورداستفاده براي تصميم به سرمايه گذاري در يك شركت، مدلهاي پيش بيني ورشكستگي است. سرمايه گذاران همواره مي خواهند با پيش بيني امكان ورشكستگي يك شركت از ريسك سوخت شدن اصل و فرع سرمايه خود جلوگيري كنند. از اين رو، آنها درپي روشهايي هستند كه بتوانند به وسيله آن ورشكستگي مالي شركتها را تخمين بزنند، زيرا در صورت ورشكستگي، قيمت سهام شركتها به شدت كاهش مي يابد. پيش بيني ورشكستگي با استفاده از روشهاي مختلفي صورت مي پذيرد، كه از ميان روشهاي مزبور، روش تجزيه وتحليل نسبتها و روش تجزيه وتحليل ريسك بازار از اعتبار بيشتري برخوردار است. در روش تجزيه وتحليل ريسك بازار، احتمال وقوع ورشكستگي شركت ازطريق تغييراتي كه در ريسك بازار (مثل واريانس نرخ بازده يك سهم و ريسك سيستماتيك) رخ مي دهد، تخمين زده مي شود. در روش تجزيه وتحليل نسبتها، احتمال وقوع ورشكستگي به وسيله يك گروه از نسبتهاي مالي كه توسط صاحبنظران با هم تركيب شده اند تخمين زده مي شود. در مدل آلتمن (E.ALTMAN) براي پيش بيني وقوع ورشكستگي، از روش تجزيه وتحليل نسبتها استفاده شده است. مدل تشكيل شده از پنج نسبت مالي كه به روش تجزيه وتحليل مميزي، ضريب دار شده اند و به صورت يك تابع كه نسبتهاي مالي به عنوان متغيرهاي مستقل آن هستند، به اجرا درآمده است. هدف اصلي انجام اين تحقيق - تعيين ميزان كاربرد مدل آلتمن (Z-SCORE) براي بررسي وضعيت ورشكستگي شركتهاي پذيرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در گروه شركتهاي صنايع نساجي و ساخت فلزات اساسي، است. همچنين سوال ويژه اي براي تجزيه وتحليل و يافتن راه حل مناسب انتخاب شده است كه عبارتند از: آيا به كارگيري مدل آلتمن براي بررسي وضعيت ورشكستگي شركتهاي پذيرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران (شركتهاي صنايع نساجي و ساخت فلزات اساسي) مناسب است‚ در ادامه تحقيق به بيان تعاريف مختلفي از ورشكستگي، پيشينه مطالعات مختلف در زمينه پيش بيني ورشكستگي، بيان روش تحقيق و تجزيه وتحليل داده ها و درانتها به بيان نتايج حاصل از تحقيق پرداخته خواهدشد. |

از زمان پيدايش و خلق انسان روابط اقتصادي و مالي و در كل مبادلات نيز شكل گرفت. اين روابط در ابتدا و در جوامع ابتدائي به صورت بسيار ساده وجود داشت. با گذشت زمان كم كم جوامع كوچك به وجود آمدند.
با توجه به تشكيل شركتهاي سهامي بزرگ در قرن هجدهم ميلادي و همچنين عدم وجود تخصص لازم، زمان لازم و نه حتي نياز مالكان به اداره شركت خود، اشخاصي به نام مديران پا به عرصه اقتصاد گذاشتند. با اين جدائي مالكيت از مديريت و قرار گرفتن منابع عظيم شركتهاي سهامي و حتي غير سهامي دراختيار مديران بايد معيارهايي براي سنجش مديران شركتها و عملكرد آنها و نيز معيار معناداري براي پاداشدهي به آنها در نظر گرفته ميشد، مانند درآمد كل، سود عملياتي، سود كل، به صورت تكامل يافته نظام در پونت، ارزش افزوده اقتصادي، ارزش افزوده بازار، Q تويين و ... در اين تحقيق بر آن شديم تا از طريق يافتن رابطه همبستگي ميان دو معيار ساختار يافته ارزيابي عملكرد شامل ارزش افزوده اقتصادي (EVA)(3) و نرخ بازده دارابي (ROA)(4) به هدف يافتن رابطه همبستگي ميان دو معيار مذكور براي جايگزيني يك معيار به جاي معيار ديگر در راستاي سهولت ارزيابي شركتها دست پيدا كنيم.
با توجه به صنعت انتخاب شده و نتايج حاصله اينگونه استنباط شد كه هيچ رابطه معناداري بين دو معيار را جايگزين يكديگر براي ارزيابي عملكرد شركتها كرد و هر معيار با توجه به اهداف ارزيابي بايد مورد استفاده قرار گيرد.
