وبلاگ شخصي اكبر زواري رضائي
MUHASEBE - FİNANSMAN VE DÜŞÜNCELERİM
تاريخ : دوشنبه 23 آبان 1390 | یازار : اكبر زواري رضائي

شاعيرلر مجلسينين سون نشانلاريندان

                             علي نشاني

                                                                                           رضا همراز

شاعيرلر مجلسينين سون ياديگارلاريندان بيريسي ده بو گون اورمو شهرينده ياشايان قوجامان شاعيريميز اوستاد علي نشاني اولموشدور . بو آغ ساققال شاعيريميز گونش ايلي 1305 ينجي ايل آذربايجان جمهوريتينين قازاق شهرينده دوغولموشدور . تقريبا 17 ياشيندان شعر دئمه يه باشلايان علي نشاني 1312 ينجي ايل بو تاي آذربايجانا آتلايب ؛ اورمو شهرينده مسكونلاشميشلار . گنج شاعيرين ايلكين شعرلري گئچميش شوروي لرين يوردوموزا باسقين ائتدييي ايللر اورمودا نشر اولان " اورميه " گونده ليينده چاپ اولوردو . آنجاق سونرالار علي نين شعرلرين " شاعيرلر مجلسي " توپلوسوندا گورمك مومكون اولور .  1324-1324 ينجي ايللر شاعير علي نشاني نين شعرلرينه آذربايجان ؛ وطن يولوندا و بير سيرا باشقا گونده ليك لرده راست لاشماق اولار . اونون شاعيرليينين ان قيزغين چاغلاري ائله ميللي حوكومت چاغلاري ايدي . نه يازيق كي بو حوكومت بير ايلين عرضينده زاوالا گلدي . علي نشاني نين ده بير چوخلاري كيمي ايستي آشينا سانكي سويوق سو قاتيلدي . ميللي حوكومت دن سونرا اودا بير چوخلاري كيمي ياخالانيب ايرانين اورتاسيندا يئرلشن يزد شهرينه تبعيد اولونور . او چتين فضادا شاعيره شعردن باشقا نمنه ذوق وئره بيلردي ؟ اوئله بونا گوره ده شعرلرينين بيرينده او آغير ايللر و گونلري بئله ياد ائدير :

نيم فرسخ راه مازاري پياده مي روم

هي زپايم در مي آيد گيوه هاي پاره ام

صبح تا شب جاي آجيل مي خورم افغان و غم

قوت بازو ندارم تا بيدنجير بشكنم

اشتران تيمار كنم يا بار سنگ بالا زنم ؟

=+=

گوشت پشتم خرد كرده لنگه هاي بيت من

پوست دستم زخم كرده چوب بيل باركن

بارها در روز كارم بر سر چاه است من

منبع اصطبل را از آب بايد پر كنم

اشتران تيمار كنم يا بار سنگ بالا زنم ؟

=+=

صبح نصفي نان سنگگ مي خورم شام همچنان

ظهر نصفي نان خالي آب داغ چار استكان

دو تومن كفشم شود يا پيرهن يا خرج نان

مزد شاگردي است اين يا حلم اشتر كندنم

اشتران تيمار كنم يا بار سنگ بالا زنم ؟

=+=

ديگر آيا بهتر از اين بگذرد دنياي من ؟

اين همه نعمت فرو پاشيده پيش پاي من

گوله هاي لرد مازاري شده خرماي من

مختصر ننشينم از جا بر خزم كاري كنم

اشتران تيمار كنم يا بار سنگ بالا زنم .

تابستان 1326

علي نشاني نين شعرلري ان گنج چاغلاريندان مراقلا اوخونموش حتي ميللي حوكومت دوورو درس ليك كيتابلارادا يول تاپميشلار . اورنك اولاراق قوجا باغبان شعري مكتب اوشاقلارينين بيرينجي كيلاس دا اوخونان درس كيتابلاريندا چاپ اولموشدور . همين شعردن ئئجه دير ايكي كوبلئت اوخوياق ؟

قوجا باغبان ايشله دايانما بير آن

ايشله ين ال باغچا گورر بار گورر

بو بللي دير سعي ائيله سه باغبان

آلما گورر ؛ هئيوا گورر ؛ نار گورر

=+=

باهاردان يارانير هر لاله هر گول

مرامه يئترسن غم ائتمه كونول

چون هر زامان قيشين سونوندا بولبول

لاله لي سونبوللر بير باهار گورر ...

شاعيرلر مجلسينين سون ياديگارلاريندان اولان اوستاد علي نشاني نين شعرلري دئديك كي ان گنجليك چاغلاريندان اورك لرده يئر آچميشدير . سوزلريميزه آيدين آيت لر چوخ ارائه وئرسك ده آنجاق گومان ائديرم اونون ديللر ازبري اولوب ؛ اوستونه ماهني بسته لنميش " باغبان قيزي " كيفايت ائده بيلر . باخين :

آي خومار باخيشلي باغبان قيزي

چادراسي سورمه يي گولو قيرميزي

گوزون خومارلادير گويده اولدوز

آمان باغبان قيزي جانيم باغبان قيزي

ياناق لاري قيرميزي جانيم باغبان قيزي

=+=

بازاردا ياتديغيم شالدي قوماش دي

گوردوم باغبان قيزين ديليم دولاشدي

باخديم گردنبنده گوروم قاماشدي

آمان باغبان قيزي جانيم باغبان قيزي

ياناق لاري قيرميزي ؛ جانيم باغبان قيزي

=+=

منده بير اوغلانام صاف و صادقم

ثروت آختارميرام حوسنه عاشيقم

جمالين گورمه يه خيلي شايقم

آمان باغبان قيزي جانيم باغبان قيزي

ياناق لاري قيرميزي ؛ جانيم باغبان قيزي

=+=

خوش بئجريب آتان گوللردن سني

ياخشي ائشيتميشديم ديللردن سني

ايسته سم آلارديم اللردن سني

آمان باغبان قيزي جانيم باغبان قيزي

ياناق لاري قيرميزي ؛ جانيم باغبان قيزي .

نشاني ؛ بولبول شعرينده آذربايجاندا داها آرتيق ماهني كيمي تانينميش " باري بولبول " ماهني سين يادا ساليب ذهن لرده او گوزل بسته لنميش اثري تداعي ائديب شاعيرين موسيقي ايله ماراقلانماسين دا ايستر – ايسته مز بللنديرير . اونجه ايسترديم خالق ماهني سيندان ايكي بيت اوخويوب ؛ سونرا اوستادين بولبول شعريندن ده ايكي بيت اوخوياق .

وطن باغي آل الوان دير يوخ اوستونده خاري بولبول

عومور سورمه لي دووران دير سسين گلسين باري بولبول

بولبول سنين ايشين قان دير گوزل لر اودونا ياندير

ندن هر يئرين آل قاندير سسين گلسين باري بولبول . ..

=+=

اوخو سحر سحر قون گوله گولدن

قوي سسين بوروسون گولشني بولبول

او شيرين نغمه لر اوخودوقجا سن

داغيدير قلبيمدن غصه ني بولبول

... اوخو قوي نغمه ني ائشيتسين ائللر

گئتسين كونوللردن غصه غم كدر

قونوب گولدن گوله هر آخشام سحر

بزه اوز سسين له چمني بولبول ...

اونون 1324 ده دئيلن شعرلرينين باشقا بير حال و هواسي وار ." آذرستان ائلي ييك " شعري چاپ اولاندان سونرا خالق اونو باغرينا باسير . نه يازيق كي ميللي حوكومت دن سونرا همين شعري غزه ته دن كسيب اونون پرونده سينه الصاق ائده رك بير باشقا مدرك جرم اونا حاضيرلاميشلار . همين شعرده او دئيير :

آذرستان ائلي ييك وار شانيميز شهرتيميز

بيزي آسلان يئتيريبدير آناميز شانلي وطن

سئويريك بيز بو مقدس وطني جاندان عزيز

اونو حفظ ائتمه لي ييك دونيادا هر تهلكه دن

بيزيك هر عصرده نالان ائله ين اهرمني

يازيليبدير قوجامان تاريخه اولمز آديميز

وئرمه ريك دوشمنه هرگيز بو مقدس وطني

اونو ارث قويموش ازلدن بيزه اوز اجداديميز  ...

آي دولانير – ايل دولانير شاعير آزاد اولوب بو دونه حايات قورور  . او حايات قوراندان سونرا بئش اوشاغي اولور . ايكي اوغلان ؛ اوچ قيز . عائله چتين ليك لرينه باخماياراق او ادبياتدان قيراغا چكيلمير . بو شاعير ميللي قهرمانلاريميزي اوركدن سئويب ؛ يئري گلميشكن اونلارا بير سيرا شعرلر حصر ائتميشدير . او ؛ ستارخان شعرينده بويوك قهرماني بئله تمثيل ائدير :

سن آنا يوردومون افتخاري سان

يادين لا فخر ائدير محتشم تبريز

بويوك مشروطه نين علم داري سان

سني دونيا بويو اونوتماريق بيز

ساريلدين سلاحا آياقدان باشا

بئلينده چال – چارپاز فشنگ قاتاري

يئتيردين سسيني هر وطن داشا

چاغيردين مجاهد قهرمانلاري ...

او ؛ آذربايجانين قاريش – قاريش هر يئرين سئويب ؛ اونا فخر ائدير . آنجاق ياشاديغي شهر اورمونو داها آرتيق سئويب ؛ بو اسكي شهره بير شعرده بئله باخير :

سريب طبيعتين ياشيل فرشيني

يئنه ده گوسترير باهارين اورمو

خلقتين جذبه لي جانلي نقشيني

قويوب تاماشايا كنارين اورمو

ساغيندا دنيزين دوم – دورو دوزلو

سولوندا داغلارين بولاقلي بوزلو

اونونده انزلين باداملي قوزلو

آرخادا سولدوزون گادارين اورمو ...

آذربايجانين ليريكا سيندا گوزلر ه يوزلر عنوان شعر قوشولموشدور . شاعير علي نشاني ده بو كرواندان دالي قالماسين دئيه ؛ گوزلرين عنوانلي بير غزل قوشموشدور كي بئله باشلانير :

اويخومو گوزدن آليب اي شوخ او شهلا گوزلرين

باغريمي قان ائيله ييب اي ماه سيما گوزلرين

غرق ائير باخديقجا حيرت اولدورور حسرت مني

دينج ساحيل دير مي يا طوفانلي دريا گوزلرين ؟ ...

اونون غزل لري گوردويوموز كيمي داد دوز دان خالي دئييل . "آيريلدي " غزلي شاعير علي نشاني نين اوره يه ياتان غزل لريندن دير . باخين :

دوشنده آيري جاناندان توانيم تندن آيريلدي

جانيم جانان ايميش جانيمدا جانيم تندن آيريلدي

محبت عالمين ادراك ائديب بيمار اولان گوندن

نه من درديمدن آيريلديم نه درديم مندن آيريلدي

دئييل بيهوده نالان باغبان كام الماميش گولدن

خزان باشلاندي طوفان ووردو گول گولشندن آيريلدي ...

شاعيرين آتاسي فوت ائدنده سانكي دونيا باشينا اوچور . اما اليندن نه گلر بيلردي ؟ هئچ زاد !! يالنيز دوزوم . دوزومدن سونرا شاعير بير ايش ده گوره بيلر . اودا آتاسينين مزار داشينا بير آغي يازير :

آتانين قدريني بيلن اوغوللار

هر ايكي دونيادا اولار رستگار

بير دده مشكلين اون اوغول آچماز

اون اوغول يوكونو بير دده قووزار .

اوستاد نشاني شعره ماراق گوسترير . او تاي شاعيرلريندن بختيار وهابزاده نين شعرلري ايله داها آرتيق مانوس اولور . بلكه ده بونا گوره او شاعير وهابزاده يه خطابا بئله دئيير :

چوخدان اينجيديردي انتظار مني

چكيرديم آرزومون غمين بختيار

قاليردي گويلره افتخار مني

ديركن اليمه الين بختيار

قوناقلي وار اولسون قوناق وار اولسون

گنجه ؛ باكي ؛ اورمو ؛ قاراق وار اولسون

بو ائللر بو اويماق اوجاق وار اولسون

باخماسين قوناغا سرين بختيار ...

البته اونا اوتاي – بوتاي فرق ائتمير . بو تايين شاعيرلرينين شعرلرين ده گوزدن كئچيرنده ؛ شاعير كريم آغا مشروطه چي نين شعرلرينه راست لاشير . آنجاق سونمز تخلص لو اوستاد مشروطه چي نين شعرلرينين دادي شاعيرين داماغيندان گئتمه يب اونا دايير بير شعر ده بئله يازير :

اثرلري تكلف دن اوزاق دير

نه كيم ليكده اولدوغونا سيناق دير

سعدي كيمي ياراتديغي گولوستان

هر ورقي گول دولو بير تاباق دير

او مهربان ايستي قانلي آدام دير

صميمي دير دوردوغوجا اينام دير

شعريميزين گوزلليگين ارتيران

آدلي – سانلي سئومه لي بير مقام دير ...

شاعيريمي توركجه شعره كفايت لنمه دن فارسجا مطالعه يه ده گيريشير . سعدي اونون ان سئوديي شاعيرلردن دير . اوستاد نشاني بو شيرازلي بويوك شاعيرين

تن آدمي شريف است به جان آدميت

نه همين لباس زيباست نشان آدميت

شعرين اوخودوقدا طبعي جوشوب بئله بير شعر قوشور :

تن آدمي شريف است به مروت و صداقت

نه به منصب است و قدرت نه به ملك و مال و ثروت

متكبران خود بين نبود قرين حرمت

كه مقام آدمي را زفتاده كيست رفعت ...

شاعير علي نشاني ميللي حوكومت دن سونرا يادانان سوسغونلوغا باخماياراق ؛ هر هارادان بير گوزرتي گوروب ؛ گليرسه اوراني نيشانلايير . 1329 ينجي ايل قوشولان " باخ " عنوانلي شعرين چلنگر گونده ليينده چاپ ائتديره بيلير .

دلبريم بير لحضه گل من عاشق نالانه باخ

گوز ياشيمدان آي نيگاريم باغلانان عمانه باخ

بير طرفده مجلس عيش و نشاطي سئير قيل

بير طرفده عرشه قالخان ناله و افغانه باخ

بير طرفده نو ماشينلاردا گزن اشرافي گور

بير طرفده دسته دسته بي سرو سامانه باخ

بير طرف ارسيز قادينلار ناله و فريادينا

بير طرفده معترض لرله دولان زندانه باخ

بئش نفر ماليك اولوبدور ناز و نعمت ايچره غرق

يوخلاميش ديوار ديبينده ملت عريانه باخ

بير طرفده ظلم اليندن قانه دونموش قلب لر

بير طرفده بي خيال ارباب ايله اعيانه باخ

بو نه كيفيت دي يارب بو نه عالم دير نه حال ؟

حقي بير خلق ائتديين انسانه باخ انسانه باخ .

دوقتور مصدق دوروندن سونرا اودا نظره گلير ديل – داماقدان دوشور . چكيليب بير طرفده اوتورور . بو ايللر اونون شعرلرينه آز راستلاشماق اولور . شاعير اوزوده سانكي بو موضويا واقف دير . نييه كي بير يئرده دئيير :

مبن بير سطيل ايچديم اورمو گولوندن

دئديم بلكه بير آز دوزلانا شعريم

شيشيب هاوالانيب قوي گونو گوندن

منيم ده يئلله نيب قازانا شعريم ...

بيز بو قوجامان شاعيريميزه اولو تانري دان جان ساغلامليغي ديله يه رك اوزون عومور ؛ خوش گونلر و آذربايجان ادبياتيندا داها آرتيق چاليشيب ؛ يئني نائليت لر ديله ييريك .



گؤنده ر 100 درجه کلوب دات کام گؤنده ر     بؤلوم لر: اورميه
آرشیو
سون یازی لار
یولداش لار
سایغاج
ایندی بلاق دا : نفر
بوگونون گؤروشو : نفر
دونه نین گؤروشو : نفر
بوتون گؤروش لر : نفر
بو آیین گؤروشو : نفر
باخیش لار :
یازی لار :
یئنیله مه چاغی :