فرار مالياتي چيست وچگونه ايجاد ميشود؟
هرگونه تلاش غيرقانوني براي پرداخت نكردن ماليات مانند ندادن اطلاعات لازم در موردعوايد و منافع مشمول ماليات به مقامات مسئول ، فرار مالياتي خوانده مي شود.
زمينه هاي پيدايش فرار مالياتي
شايع ترين زمينه هاي پيدايش فرار مالياتي عبارتند از:
1) عدم گسترش
فرهنگ مالياتي در جامعه
2) عدم
مبادله كامل اطلاعات و نبودن سيستم نظارت و پيگيري
در اخذ ماليات
3) تشخيص علي الراس و وجود ضعف
در اجراي آن
4) ضعيف بودن
ضمانت هاي اجرايي
5) تاخير در وصول ماليات
6) عدم شناخت
مؤديان و مستند نبودن ميزان درآمد آنها
7) وجود
معافيت هاي وسيع و متنوع: دولت ها گاه با اتخاذ برخي
سياست هاي حمايتي مالياتي و
معافيت هاي مالياتي، راه فرار مالياتي را باز مي كنند همچنين با اعطاي معافيت هاي مالياتي، گروهي از پرداخت ماليات معاف مي شوند و اين امر به كاهش درآمدهاي مالياتي دولت منجر مي شود. بنابراين ، اگر اعطاي معافيت ها با دقت لازم صورت نگيرد ، دولت براي كسب درآمد مالياتي مورد نظر ، فشار سنگيني را بر گروه هاي ديگر جامعه وارد مي كند. يعني براي جبران بخش خالي كاسه درآمد مالياتي ، ميزان نرخ هاي مالياتي بيشتري ، بر گروه هايي كه از معافيت هاي مالياتي بهره مند نيستند ، تحميل خواهد شد
فرق بين فرار مالياتي و اجتناب مالياتي :
تمايز مفهومي بين فرار مالياتي و اجتناب از پرداخت ماليات به قانوني يا غيرقانوني بودن رفتارمؤديان مربوط مي شود . فرار مالياتي، يك نوع تخلف از قانون است اما اجتناب از ماليات ، يك نوع سوء استفاده رسمي از قوانين مالياتي است. وقتي كه يك مؤدي مالياتي از ارائه گزارش درست در مورد درآمدهاي حاصل از كار يا سرمايه خود كه مشمول پرداخت ماليات مي شود ، امتناع مي كند ، يك نوع عمل غير رسمي انجام مي دهد كه او را از چشم مقامات دولتي و مالياتي كشور دور نگه مي دارد. اما در اجتناب از ماليات، فرد نگران نيست كه عمل او افشا شود . اجتناب از ماليات ، از خلاءهاي قانوني در قانون ماليات ها نشات مي گيرد. در اينجا فرد به منظور كاهش قابليت پرداخت ماليات، خود دنبال راه هاي گريز مي گردد.
در اجتناب از ماليات ، مؤدي مالياتي دليلي ندارد نگران احتمال افشا شدن باشد، چرا كه او الزاماً تمامي مبادلات خود را با جزئيات آن البته به شكل غير واقعي، ياددا شت و ثبت مي كند.
دلايل ايجاد فرار مالياتي واجتناب مالياتي:
1- پيچيدگي و ابهام در قوانين و مقررات مالياتي.
2- ضعف سياستهاي مالياتي (مديران ارشد مالياتي)
3 - عدم توجه به منابع انساني كارآمد
4- عدم گسترش فرهنگ مالياتي در جامعه .
5- عدم وجود پاداش وتنبيه متناسب با عملكرد مؤديان
6- عدم اطلاع موديان از حقوق خود و اصول تعيين ماليات
7- عدم وجود سيستمهاي اطلاعاتي از وضعيت اقتصادي روز جامعه
راهكار هاي بهبود روش هاي عملياتي اخذ ماليات:
1-تدوين قوانين سهل وقابل فهم براي مؤديان
2-استفاده از مديران اقتصادي جامعه
3-گسترش فرهنگ مالياتي در بين مردم
4-تدوين تشويقات وجرائم متناسب با عملكرد موديان
5-آموزش كاركنان سازمان امور مالياتي
6-برگزاري همايشها و كارگاههاي آموزشي متعدد و انتشار مقالات مختلف
7-استقرار نظام تشويقي براي پيشگامان نظام جديد
8-ساده نمودن روشهاي اخذ ماليات و حذف روشهاي زائد
9-كاهش زمان وصول ماليات از مرحله تشخيص
گؤنده ر بؤلوم لر: ماليات